Το δικηγορικό μας γραφείο είχε την τιμή να διοργανώσει και να φιλοξενήσει το ετήσιο συνέδριο του γερμανόφωνου δικτυου δικηγόρων για το κληρονομικό δίκαιο ndeex.de από τις 2 έως τις 6 Οκτωβρίου 2024 στην Αθήνα.
Κύριο θέμα του συνεδρίου στην Ελλάδα ήταν, μεταξύ άλλων, η διεθνής κληρονομιά και η κληρονομιά ακινήτων στο εξωτερικό, αλλά και η επέκταση του δικτύου μας στη Μεγάλη Βρετανία ή ο χειρισμός εφαρμογών που υποστηρίζονται από τεχνητή νοημοσύνη στο εγγύς μέλλον.
Ως εκ τούτου, φιλοξενήσαμε συναδέλφους όχι μόνο από τη Γερμανία, την Ελβετία και την Αυστρία, αλλά και από πολλές άλλες ευρωπαϊκές χώρες, όπως η Ιταλία, η Γαλλία, η Ισπανία και η Πολωνία, οι οποίες αποτελούν πλέον αναπόσπαστο μέρος του δικτύου μας ειδικών στο κληρονομικό δίκαιο.
Με αυτόν τον τρόπο, όχι μόνο έχουμε τη δυνατότητα να ανταλλάξουμε τακτικά και με υψηλή εμπειρία απόψεις σχετικά με ζητήματα και λύσεις που αφορούν το κληρονομικό και το δίκαιο της ακίνητης περιουσίας, αλλά μπορούμε επίσης να προσφέρουμε απτές και στέρεες λύσεις όχι μόνο για την κληρονομιά και την απόκτηση περιουσίας στην Ελλάδα, αλλά και σε ολόκληρη την Ευρώπη μαζί με τους συναδέλφους μας από τη Γερμανία, τη Γαλλία, την Αυστρία, την Ελβετία και την Πολωνία, για παράδειγμα.
Το αποκορύφωμα του συνεδρίου στην Αθήνα για εμάς ήταν σίγουρα η πρόσκληση του Γερμανού Πρέσβη στην Ελλάδα, κ. Andreas Kindl (https://griechenland.diplo.de/gr-de/vertretungen/botschaft) και της συζύγου του, Dr Ina Weinrautner, στην κατοικία του Πρέσβη στις 3 Οκτωβρίου 2024 για τον εορτασμό της Ημέρας της Γερμανικής Ενότητας.
Διάλεξη & ενημερωτική εκδήλωση
Από τον δικηγόρο Βασίλειο Γκέρολντ Καρκαζή
Στη Γερμανική Πρεσβεία στην Αθήνα από 12.06.2024
Θέμα: Η διεθνής κληρονομική υπόθεση – μια επισκόπηση
Εισαγωγή
Στόχος: Η παρουσίαση των σημαντικότερων διατάξεων του Ευρωπαϊκού Κανονισμού για την κληρονομική διαδοχή (EuErbVO) και η εφαρμογή τους στις διεθνείς κληρονομικές υποθέσεις.
Περιεχόμενα
1. Βασικά στοιχεία του ευρωπαϊκού κληρονομικού κανονισμού (EuErbVO)
- Άρθρο 21 του κανονισμού της ΕΕ για την κληρονομική διαδοχή: Σημασία της «τελευταίας συνήθους διαμονής» για τον προσδιορισμό του εφαρμοστέου δικαίου.
- Άρθ. 22 Κανονισμός ΕΕ για την κληρονομική διαδοχή: Δυνατότητες επιλογής δικαίου.
- Άρθρο 4 Κανονισμός ΕΕ για την κληρονομική διαδοχή: Αρμοδιότητα δικαστηρίων και αρχών σε περίπτωση κληρονομικής διαδοχής.
2. Διαφορές στο κληρονομικό δίκαιο μεταξύ Ελλάδας και Γερμανίας, ιδίως
2.1 Κληρονομικό δίκαιο των συζύγων
Γερμανία:
– Σύμφωνα με το άρθρο 1371 BGB, ο επιζών σύζυγος λαμβάνει προσαύξηση κατά το ¼ του κληρονομικού μεριδίου ως εξίσωση των κερδών στο νόμιμο γαμικό περιουσιακό καθεστώς της κοινοκτημοσύνης.
– Το Ευρωπαϊκό Δικαστήριο («Mahnkopf», απόφαση της 1ης Μαρτίου 2018) έχει καθορίσει ότι η αύξηση αυτή έχει χαρακτήρα κληρονομικού δικαίου και πρέπει να αναγράφεται στο κληρονομητήριο της ΕΕ.
Ελλάδα:
– Δεν υπάρχει αντίστοιχος κανονισμός για την αύξηση του κληρονομικού μεριδίου μέσω της εξίσωσης των κερδών.
2.2 Υποχρεωτική νόμιμη μερίδα
Γερμανία:
– Τα πρόσωπα που δικαιούνται υποχρεωτική μερίδα λαμβάνουν μόνο μια αξίωση βάσει του δικαίου των υποχρεώσεων προς καταβολή χρηματικού ποσού (άρθρο 2303 BGB). Συνεπώς, το πρόσωπο που δικαιούται υποχρεωτική μερίδα δεν καθίσταται κληρονόμος.
Ελλάδα:
– Τα πρόσωπα που δικαιούνται υποχρεωτική μερίδα καθίστανται πλήρεις κληρονόμοι και αποκτούν εμπράγματο δικαίωμα στην κληρονομιαία περιουσία.
-Η υποχρεωτική μερίδα μπορεί να παραιτηθεί, να γίνει δεκτή ενώπιον συμβολαιογράφου ή να εκδοθεί κληρονομητήριο.
2.3. Οι προθεσμίες για την αποποίηση κληρονομιάς είναι μεγαλύτερες για τους κληρονόμους ή τους διαθέτες στο εξωτερικό απ’ ό,τι στη Γερμανία.
3. Κοινή διαθήκη και κληρονομικό συμβόλαιο
Γερμανία:
– Η «διαθήκη του Βερολίνου», στην οποία οι σύζυγοι ορίζουν ο ένας τον άλλον ως κληρονόμο και τα τέκνα ως τελικούς κληρονόμους, είναι κοινή και επιτρεπτή.
Ελλάδα:
– Προβληματική λόγω της ακόμη ισχύουσας νομικής κατάστασης:
– Άρθρο 1717 του ελληνικού Αστικού Κώδικα: απαγόρευση της κοινής διαθήκης.
– Άρθρο 368 του ελληνικού Αστικού Κώδικα: τα κληρονομικά συμβόλαια είναι άκυρα.
Αιτιολόγηση:
Η δεσμευτική ισχύς των εν λόγω διαθηκών/συμβολαίων κληρονομιάς έρχεται σε αντίθεση με την ελληνική έννοια της ελευθερίας της διαθήκης.
ΑΛΛΑ:
–Άρθρο 25 EuErbVO: Ειδικός κανόνας σύγκρουσης νόμων για τα κληρονομικά συμβόλαια, ο οποίος ρυθμίζει τα ειδικά χαρακτηριστικά της επιλογής δικαίου.
Και τρέχουσες εξελίξεις στην Ελλάδα:
Το ελληνικό Υπουργείο Δικαιοσύνης σχεδιάζει συνολικές αλλαγές στο κληρονομικό δίκαιο, οι οποίες θα επηρεάσουν την
το παραδεκτό των κληρονομικών συμβάσεων και των κοινών διαθηκών στο ελληνικό δίκαιο.
το παραδεκτό και την ισχύ των ιδίογραφων διαθηκών
4. Κληρονομικό δίκαιο σε άλλα κράτη της ΕΕ
- Σύγκριση της Γερμανίας και της Ελλάδας με άλλα κράτη της Ε.Ε., ιδίως την Ισπανία, την Ιταλία, την Πολωνία, τη Σλοβενία και τη Γαλλία ή την Ελβετία
5. Πρακτικές περιπτώσεις
- Παραδείγματα από την πολυετή εμπειρία του κ. Καρκαζή, ιδίως στο διεθνές κληρονομικό δίκαιο.
6. Συζήτηση και ερωτήσεις
- Ανοιχτή ανταλλαγή απόψεων για συγκεκριμένους προβληματισμούς και περαιτέρω ερωτήσεις των συμμετεχόντων.
